Homo habilis

Este primeiro Homo non difería notablemente dos Australopithecus. Xurdiu en África hai 2,5 millóns de anos coincidindo cun arrefriamento do planeta, cunha diminución da zona arborada e coa aparición da sabana. Este ambiente propiciou a aparición de seres adaptados a unha alimentación máis variada e a espazos máis abertos, facilitado polo aumento do cerebro.

O Homo habilis xa era capaz de pensar e fabricar ferramentas.

Homo ergaster e Homo erectus

• Homo ergaster. Apareceu entre hai 1,8 e 1,4 millóns de anos e posuía un certo parecido cos actuais seres humanos.

Desta especie coñécese un importante número de fósiles que permitiu describila moi ben. O Homo ergaster estendeuse por moitos lugares de África e aumentou a súa poboación de forma notable.

Tiña un tamaño semellante á dos humanos actuais, a cara máis longa e prominente, así como a fronte e os arcos supraciliares. Posuía molares robustos.

Era bo cazador e recolector, e dominou a técnica da talla da pedra.

• Homo erectus. Considérase que é a mesma especie que o Homo ergaster, pero localizada fóra de África. Esta especie dispersouse por outros moitos lugares de Asia.

O Homo erectus tiña escasa capacidade cerebral. Parecía estar emparentado co Homo floresiensis, procedente dunha illa de Indonesia, que era un ser humano de pequena estatura ao que se lle chamou popularmente Hobbit.

Na Sima del Elefante de Atapuerca (Burgos) e en Orce (Granada) atopáronse restos de pedras talladas que superan o millón de anos e que, probablemente, poidan asociarse a esta especie.

Homo antecessor e Homo heidelbergensis

Na Gran Dolina, na serra de Atapuerca, foron descubertos os restos humanos máis antigos dos atopados en Europa. O excepcional destes restos humanos é que posúen trazos similares aos humanos actuais e a outras especies africanas. Por iso, os seus descubridores os consideraron como unha especie nova á que chamaron Homo antecessor (antecesor dos humanos de Europa e explorador de novas terras).

Tamén en Atapuerca, na chamada Sima de los Huesos, se atoparon restos de 28 humanos de 400000 anos de antigüidade, algúns deles co esqueleto case completo. Segundo as últimas publicacións, as probas de ADN nuclear demostraron que estes homínidos son neandertais arcaicos e non Homo heidelbergensis. Estes restos humanos atopáronse amontoados intencionadamente, polo que se cre que a sima foi utilizada como cemiterio. cemiterio.

Homo neanderthalensis

Hai entre 150000 e 40000 anos desenvolveuse outra especie, o Home de Neandertal, que viviu en Europa, en Próximo Oriente e nas estepas rusas, nun período de glaciacións, cando estas terras estaban en parte cubertas por casquetes de xeo.

Este humano tiña unha gran fortaleza e potencia física. Era moi robusto, aínda que era máis pequeno que os seus antepasados. Tiña pernas e brazos curtos, adaptados a un clima xélido e a unha vida en constante movemento polas montañas e chairas.

O cranio do neandertal proxecta a cara cara a adiante e contén grandes orificios nasais, e a fronte é fuxidía, non vertical. A capacidade cranial era igual ou algo superior á nosa. Eran hábiles cazadores de animais grandes e usaban ferramentas de pedra moi especializadas.

En España hai moitos xacementos arqueolóxicos neandertais, principalmente en covas como a do Sidrón, en Asturias, ou o abrigo rochoso coñecido como Abric Romaní, en Cataluña.

Homo sapiens

Hai 250000 anos habitaba en África un humano con moitas características semellantes ás da nosa especie, o Homo rhodesiensis, que tamén se coñece como Homo sapiens arcaico.

En Herto, na rexión etíope de Afar atopáronse os Homo sapiens máis antigos, datados en 154000 e 160000 anos. Hai uns 100000 anos xa vivían en Oriente Próximo.

É unha especie con moito éxito reprodutivo que en poucos milenios terminou por ocupar todas as rexións do mundo. En Europa, a este novo humano chámaselle o Home de Cromañón.

Morfoloxía e anatomía do Homo sapiens

Estes novos humanos tiñan xa o cranio avultado e un cerebro de preto de 1450 cm³. A súa cara era plana e vertical, de faccións suaves; a fronte levantouse e os arcos supraciliares reducíronse e suavizáronse. O queixo volveuse prominente e o aparello mastigador reduciuse.

A columna arqueouse para soportar unha cabeza pesada. A man afinouse e o pé conseguiu un mellor apoio no chan. A súa altura estaba aproximadamente en 1,70 m. As extremidades inferiores alongáronse considerablemente en relación co Homo neanderthalensis.