AS SUCESIONS ECOLOXICAS: As comunidades de seres vivos que habitan un ecosistema determinado cambian ao longo do tempo, baixo a influencia de factores ambientais tanto bióticos como abióticos. Denomínase sucesión ecolóxica á secuencia ordenada dos cambios que sofre unha comunidade ata que consegue chegar a un estado de estabilidade. As sucesións ecolóxicas prodúcense porque os seres vivos de cada unha das etapas da sucesión modifican o ambiente, que se transforma noutro máis favorable para a existencia doutros organismos vivos, cada vez máis complexos. Ademais dos seres vivos, os factores ambientais tamén provocan alteracións no medio. Por exemplo, nun período prolongado de seca, unha charca pode converterse nun ecosistema terrestre. Etapas da sucesión primaria Sucesión primaria Denomínase sucesión primaria á secuencia de cambios que teñen lugar nunha zona onde non existiu nunca vexetación, como no caso dunhas dunas ou cando xorde unha nova illa pola activ...
Entradas
AUTORREGULACION DAS POBOACIONS: Unha poboación é o conxunto de seres dunha mesma especie que viven nun ecosistema. As poboacións dun ecosistema tenden a aumentar de tamaño ata chegar a un número que se mantén máis ou menos constante. En condicións ideais, de laboratorio, unha poboación (por exemplo, de bacterias) pode crecer indefinidamente sempre que dispoña de nutrientes ilimitados. Na natureza, pola contra, existen factores que limitan o crecemento, sobre todo a dispoñibilidade de alimento. Cando unha poboación alcanza o maior número de individuos que o medio pode soportar, é dicir, a súa capacidade de carga , mantense en equilibrio. Crecemento dunha poboación de ovellas Denomínanse flutuacións os cambios periódicos no número de individuos dunha poboación. O punto de equilibrio das poboacións coincide coa capacidade de carga. Factores que limitan o crecemento dunha poboación Existen diferentes factores limitantes que c...
OS ECOSISTEMAS AUTORREGULANSE: Os ecosistemas son comunidades máis ou menos estables nas que o número de seres que as compoñen se mantén constante. Existen factores abióticos e bióticos que limitan o crecemento das poboacións que o constitúen, de xeito que estas se manteñen en equilibrio. Este proceso denomínase autorregulación do ecosistema. Entre os factores abióticos atópanse os recursos dispoñibles, como a superficie de solo, a luz, a temperatura e a cantidade de auga. Os factores bióticos que regulan a cantidade de organismos nun ecosistema son as relacións entre eles, especialmente as tróficas. Perturbación e estabilidade dos ecosistemas Denomínase perturbación á alteración na estrutura e no funcionamento dos ecosistemas. Os ecosistemas posúen tres mecanismos de reacción ante as perturbacións: a resistencia , a resiliencia e a transiliencia . Resistencia É a capacidade do ecosistema de absorber o efecto dunha perturbación sen que se prod...
RELACIONS TROFICAS NOS ECOSISTEMAS: Denomínanse relacións tróficas ás relacións de dependencia alimentaria que se establecen entre os distintos organismos dun ecosistema. Para representar graficamente a transferencia de materia e enerxía entre os organismos dun ecosistema utilízanse as cadeas tróficas . Nestes esquemas, mediante frechas, indícase a dirección que seguen a materia e a enerxía dende os seres autótrofos ata os descompoñedores, pasando por consumidores primarios e secundarios. As cadeas tróficas ilustran só unha das moitas posibilidades da transferencia de materia e enerxía entre os organismos dun ecosistema. En realidade, estas relacións son máis complexas. Para representar todas as interrelacións tróficas entre os compoñentes dun ecosistema utilízanse as redes tróficas. Unha rede trófica é un conxunto de cadeas tróficas interconectadas que expresan todas as posibles relacións alimentarias que se dan entre os organismos dun ecosistema. ...
CICLOS DA MATERIA: A materia, en forma de nutrientes, non procede do exterior do ecosistema, polo que debe ser reutilizada. Aínda que esta cambia de composición e propiedades, os átomos de fósforo, carbono, nitróxeno e do resto dos elementos químicos que constitúen os seres vivos son os mesmos átomos que existiron na Terra desde a súa orixe. O ciclo do nitróxeno Xunto ao carbono, o osíxeno e o hidróxeno, o nitróxeno é un macroelemento indispensable para a síntese de proteínas e ácidos nucleicos. Malia que o nitróxeno é moi abundante na atmosfera en forma gasosa (NO 2 ), os organismos produtores non poden usar o gas, senón inxerilo en forma de sales minerais disolvidos chamados nitratos ( NO 3 Para que o nitróxeno atmosférico e o contido nos excrementos animais e nos restos vexetais se incorpore á materia orgánica e volva á atmosfera, pechando o ciclo, é necesaria a intervención de bacterias. Os tres tipos de bacter...
OS ECOSISTEMAS NECESITAN MATERIA E ENERXIA: Os ecosistemas funcionan como sofisticadas factorías que requiren materia e enerxía . Estes dous termos, aínda que se citen por separado, son unha mesma cousa xa que a materia contén a enerxía necesaria para o devandito funcionamento. O Sol é a principal fonte enerxética para a maioría dos seres vivos dos ecosistemas. Este tipo de enerxía é captada, grazas a pigmentos como a clorofila , polos seres autótrofos e transferida ao resto dos seres vivos en forma de enerxía química, propia das moléculas orgánicas. Tamén hai organismos capaces de obter a enerxía que se desprende nalgunhas reaccións químicas. Denomínanse por iso quimiosintetizadores . A materia e a enerxía A materia existe nos ecosistemas baixo distintas formas: materia inerte , como as rocas ou os minerais, e materia orgánica , que forma parte dos seres vivos. A materia existente nos ecosistemas é limitada , polo que debe reciclarse continuamente. Pasa...
ADAPTACIONS AO MEDIO TERRESTRE E AEREO: Os seres vivos xurdiron no medio acuático, e posteriormente conquistaron o medio terrestre, moito máis hostil para a súa supervivencia. No medio terrestre, a sequidade ambiental e os cambios bruscos de temperatura supoñen retos que esixen a adquisición de órganos e estruturas moi especializados. Adaptacións ao medio terrestre As principais adaptacións dos animais ao medio terrestre son: Cubertas e tegumentos de protección para evitar a desecación e soportar os cambios bruscos de temperatura. A este tipo pertencen as escamas e as cunchas dos réptiles. Sistemas respiratorios capaces de captar osíxeno do aire, coma o sistema traqueal nos insectos e o pulmonar nos vertebrados terrestres. Sistemas de transporte e extremidades máis fortes, como as ás e as patas. Esqueleto para desprazarse e manterse ergueitos , coma o esqueleto interno dos vertebrados. Estruturas para a captu...
QUE SON AS ADAPTACIONS: Ao longo da historia da Terra, os organismos adquiriron estruturas que lles permitiron sobrevivir nun medio e nunhas condicións ambientais determinadas. Estes cambios constitúen o que se denominan adaptacións ao medio . Pola contra, os organismos con menor capacidade de adaptación ao medio desapareceron. Tipos de adaptacións As adaptacións, en moitos casos, implican mutacións ou cambios xenéticos. Poden ser de tres tipos: De comportamento ou etolóxicas , como as migracións das aves. Fisiolóxicas , como a capacidade dalgúns animais de captar o osíxeno disolvido na auga ou de regular a temperatura. Algúns vexetais de lugares secos reducen a transpiración para poder evitar a perda de auga. Morfolóxicas ou anatómicas , como as ás das aves; o tipo de dentición, adaptado á dieta; ou a forma das follas das plantas, que permiten captar mellor a luz. Factores que afectan á adap...
GRANDES ECOSISTEMAS: Os grandes ecosistemas terrestres: Os biomas Denomínase bioma ao conxunto de zonas da Terra que teñen poboacións animais e vexetais similares. Algúns autores tamén consideran biomas os grandes ecosistemas acuáticos, aínda que esta denominación aínda ten detractores. Cada bioma pódese estender por varios continentes, e en cada continente pódense atopar distintos biomas. Algúns dos biomas máis importantes son os seguintes. Factores ambientais e biomas Os principais factores que determinan a existencia dos biomas terrestres son o clima e o solo , que son responsables do tipo de vexetación e, consecuentemente, da fauna. Pola súa localización hai biomas de climas fríos, de climas temperados e de climas cálidos. Biomas de climas fríos A tundra. Ocupa as zonas próximas aos círculos polares. As temperaturas son moi baixas todo o ano e as precipitacións caen en forma de neve . A vexetación arbórea é escasa. Durante unha...
FACTORES BIOTICOS: Os factores bióticos son as relacións que se establecen entre os organismos. Clasifícanse en intraespecíficas , as que se establecen entre individuos da mesma especie, e interespecíficas , as que se establecen entre individuos de distinta especie. As relacións intraespecíficas A súa finalidade é a protección das crías, a busca de alimento e a defensa. Poden ser: Coloniais . Son as relacións que se establecen entre organismos que viven intimamente unidos, coma os corais ou as esponxas. Sociais . Nelas establécese unha xerarquía e unha distribución de tarefas. Son típicas de insectos como as abellas ou as avespas. Relacións coloniais. Relacións sociais. Familiares . Son as que se establecen dentro dun grupo familiar, entre os proxenitores e a descendencia. Os seus fins son a alimentación, a cría e a protección dos máis débiles. Gregarias . Son asociación...
FACTORES FISICOS E QUIMICOS: Dous dos principais factores abióticos son a luz (físico) e o osíxeno (químico). A luz A cantidade de luz é un factor moi importante para a distribución dos organismos fotosintetizadores. As algas, por exemplo, sitúanse na zona das augas onde chega a luz solar. As plantas tamén teñen adaptacións para poder captar a maior cantidade de luz posible. Son capaces, por exemplo, de orientar as súas follas cara á luz (fototropismo) ou rubir. Algunhas árbores, como as figueiras, desenvolven follas moi grandes. Determinadas plantas, como as orquídeas, medran sobre o tronco doutras de gran tamaño para conseguir unha mellor iluminación. A luz tamén inflúe na floración, na caída das follas e na transpiración das plantas, nas migracións dos animais, na síntese de vitamina D, no ciclo da auga e na formación de nubes. A luz condiciona a vida nos océanos Nos mares e océanos distínguense a zona fótica ou iluminada, onde abundan os organis...
TIPOS DE FACTORES DO ECOSISTEMA: A existencia dos ecosistemas require que o medio físico e as relacións e equilibrios entre os organismos que o integran sexan adecuadas para o seu mantemento a longo prazo: Denomínanse factores bióticos ás relacións que se establecen entre os seres vivos dun ecosistema e que condicionan a súa propia existencia. Estas relacións son necesarias para alimentarse , defenderse dos depredadores, reproducirse , desprazarse etc. Todos os seres vivos dependen uns doutros para subsistir. Os factores abióticos son todos os factores ambientais dun ecosistema: No medio acuático , algúns dos factores ambientais son a luz, a salinidade e a presión. No medio terrestre , os factores máis destacables son o tipo de solo, a temperatura, a humidade e a luz. Os factores ambientais e os seres vivos Os factores ambientais , ou abióticos , condicionan a distribución, o tamaño, o número e mesmo a capacidade para reproducirse dos s...
ECOSISTEMAS REPRESENTATIVOS: Na Península Ibérica atopamos ecosistemas moi variados , como bosques de coníferas, bosques de ribeira, costas abruptas, lagos e mesmo lugares desérticos. O feito de que a Península estea situada entre dous mares moi diferentes (o Atlántico e o Mediterráneo), a súa proximidade a África e unha xeografía moi accidentada explican a gran riqueza de paisaxes, flora e fauna que presenta. Esta diversidade está condicionada polos factores climáticos. A. Ecosistemas acuáticos e de ecoton A Península Ibérica, pola súa situación xeográfica, é un lugar onde os ecosistemas acuáticos ocupan unha parte importante da nosa contorna. As pradarías de posidonia Forman o ecosistema máis importante do mar Mediterráneo, equivalente aos bosques dos ecosistemas terrestres. Estas pradarías de plantas fanerógamas acuáticas distribúense amplamente por todo o Mediterráneo, aínda que están moi ameazadas pola contaminación. O seu nome científico fo...
A VIDA NA TERRA: Malia o interese dos científicos por coñecer a posibilidade de que poida haber vida noutros planetas, ata o momento descoñécese a súa existencia, polo menos no Sistema Solar. A diversidade de seres vivos que caracteriza o noso planeta foi posible grazas ás condicións ambientais da Terra. As máis importantes son: Museo da biosfera, en Montreal. A existencia dunha atmosfera protectora contra as radiacións. Unha distancia ao Sol que proporciona a temperatura adecuada . Unha achega continua de enerxía solar necesaria para o funcionamento do sistema terrestre. A existencia de auga en estado líquido . A zona da Terra habitada por seres vivos, que ocupa practicamente a totalidade do planeta, coñécese co nome de biosfera . Que é un ecosistema Un sistema defínese como un conxunto de elementos interrelacionados que funcionan de maneira coordinada. A Terra é un sistema integrado por distintos el...