AUTORREGULACION DAS POBOACIONS:

Unha poboación é o conxunto de seres dunha mesma especie que viven nun ecosistema. As poboacións dun ecosistema tenden a aumentar de tamaño ata chegar a un número que se mantén máis ou menos constante.

En condicións ideais, de laboratorio, unha poboación (por exemplo, de bacterias) pode crecer indefinidamente sempre que dispoña de nutrientes ilimitados. Na natureza, pola contra, existen factores que limitan o crecemento, sobre todo a dispoñibilidade de alimento.

Cando unha poboación alcanza o maior número de individuos que o medio pode soportar, é dicir, a súa capacidade de carga, mantense en equilibrio.

Crecemento dunha poboación de ovellas

Denomínanse flutuacións os cambios periódicos no número de individuos dunha poboación. O punto de equilibrio das poboacións coincide coa capacidade de carga.

Factores que limitan o crecemento dunha poboación

Existen diferentes factores limitantes que controlan o crecemento dunha poboación. Entre os factores ambientais destacan os dependentes e independentes da densidade.

Na práctica, é difícil separar estes dous tipos de factores xa que, a miúdo, actúan conxuntamente ou interfiren nos efectos que producen por separado. Por exemplo, o efecto dunha seca ou dunha epidemia será tanto máis importante canto maior sexa a densidade da poboación que a padece.

Factores independentes da densidade de poboación

Entre estes factores destacan os ambientais como a temperatura, a luz, a cantidade de osíxeno, as secas, as xeadas e as inundacións que, aínda que teñen unha gran relevancia, non dependen da existencia dun maior ou menor número de individuos.

Factores dependentes da densidade de poboación

O factor máis importante son as enfermidades, que se propagan máis facilmente nas poboacións con maior densidade.

A competencia polos recursos limitados, a emigración e a acumulación de residuos tóxicos tamén son factores que limitan o crecemento indefinido das poboacións.

O tamaño dunha poboación

O tamaño das poboacións tamén está limitado por algunhas das relacións que se establecen entre os organismos da comunidade, por exemplo:

• Depredación. Ademais de ser necesaria para a transferencia de materia e enerxía na cadea trófica, a depredación é un factor limitante do tamaño das poboacións, posto que así se eliminan os individuos vellos ou enfermos.

• Competencia. Cando a poboación é pequena, os recursos son abundantes, pero cando aumenta, estes escasean. Nesta situación, a competencia pola comida, pola auga e polo espazo pode ser feroz e o tamaño da poboación diminúe.

• Estrés. Cando aumenta moito a densidade de poboación, os individuos poden padecer estrés.

Tamén se sabe que determinados aspectos como as agresións, a diminución dos coidados maternais, o descenso da fertilidade e a maior posibilidade de padecer enfermidades son menos frecuentes cando diminúe o tamaño das poboacións.

Estratexias de supervivencia das poboacións

Para medrar, sobrevivir e contribuír á propagación da especie, os organismos deben utilizar adecuadamente a enerxía limitada da que dispoñen. En caso contrario, a selección natural eliminará aos peor adaptados para reproducirse de xeito eficaz.

Denomínase estratexia de supervivencia, ou estratexia reprodutora, á forma que teñen os organismos de utilizar parte da súa enerxía en reproducirse. Os organismos amosan dous tipos de estratexias de supervivencia:

• Elevada taxa de reprodución e escasa acumulación de reservas enerxéticas. É o caso de bacterias, insectos e organismos pequenos, que constitúen poboacións numerosas.

Os organismos que viven nun medio con drásticas variacións ambientais, coma os insectos, producen moita descendencia rapidamente. En xeral, o crecemento rápido é beneficioso para as especies que deben sobrevivir en condicións desfavorables.

• Baixa taxa de reprodución e gran desenvolvemento. Son organismos que posúen un cúmulo importante de reservas enerxéticas. Son de gran tamaño e baixo número de descendentes, coma os mamíferos. Utilizan a enerxía para producir pouco descendentes pero moi resistentes.

  Os organismos que viven en lugares cuxas condicións son estables, como as plantas moi lonxevas, son de gran tamaño e maduran e reprodúcense máis lentamente; así mesmo, teñen poucos descendentes.