OS ECOSISTEMAS AUTORREGULANSE:

 

Os ecosistemas son comunidades máis ou menos estables nas que o número de seres que as compoñen se mantén constante. Existen factores abióticos e bióticos que limitan o crecemento das poboacións que o constitúen, de xeito que estas se manteñen en equilibrio. Este proceso denomínase autorregulación do ecosistema.

Entre os factores abióticos atópanse os recursos dispoñibles, como a superficie de solo, a luz, a temperatura e a cantidade de auga. Os factores bióticos que regulan a cantidade de organismos nun ecosistema son as relacións entre eles, especialmente as tróficas.

Perturbación e estabilidade dos ecosistemas

Denomínase perturbación á alteración na estrutura e no funcionamento dos ecosistemas.

Os ecosistemas posúen tres mecanismos de reacción ante as perturbacións: a resistencia, a resiliencia e a transiliencia.

Resistencia

É a capacidade do ecosistema de absorber o efecto dunha perturbación sen que se produza modificación algunha ou esta non sexa moi relevante para a súa conservación.

Resiliencia

A resiliencia, ou elasticidade dos ecosistemas, é a capacidade de volver ao estado inicial despois de sufrir unha perturbación, de vital importancia para a estabilidade do ecosistema.

Transiliencia

É a capacidade do ecosistema de responder a disturbios crónicos, de forma mantida, sen que se requira un período de resiliencia ou de recuperación.

A resistencia dos ecosistemas naturais respecto dos cambios provocados pola actividade humana depende da resiliencia. Á súa vez, a elasticidade de calquera ecosistema depende de varios factores:

• De que a súa riqueza e composición de especies nativas non se deteriore.

• De que a estrutura física formada polo solo, a auga, os microorganismos, os fungos, as plantas e os animais se conserve.

• De que as funcións derivadas de todo iso non se interrompan.

Desestabilización dos ecosistemas

En numerosas ocasións, as actividades humanas alteran o equilibrio biolóxico natural dos ecosistemas, ou autorregulación. Os cultivos extensivos dunha soa especie, ou monocultivos, e a cría masiva de certas especies animais son dous exemplos frecuentes.

Estas condicións de produción masiva crean un medio ideal para a aparición de pragas ou enfermidades, que ao propagarse facilmente entre os organismos, ocasionan grandes prexuízos nos ecosistemas.

As pragas

Unha praga é un aumento desmesurado na poboación dun organismo, que se considera prexudicial porque dana especies vexetais, sobre todo cultivos, ou especies animais. Tamén pode ocasionar danos noutras poboacións ou no ecosistema, porque provoca a desaparición de especies e rompe o seu equilibrio e, con iso, a súa autorregulación.

As pragas poden experimentar importantes flutuacións ou mesmo desaparecer por completo, debido a cambios ambientais e, máis frecuentemente, á aparición de numerosos parasitos e depredadores.

Os cambios nas condicións climáticas e os usos agrícolas están a provocar o crecemento excesivo dalgunhas poboacións de animais. Cando a praga é de especies exóticas introducidas, con frecuencia estas non atopan inimigos na súa nova localización, polo que resulta moi difícil a súa eliminación.

A loita biolóxica

A utilización de praguicidas sintéticos para acabar coas pragas ten graves inconvenientes: contaminación ambiental e dos alimentos, excesivo custo, destrución de seres vivos non prexudiciais e efectos nocivos sobre os descompoñedores do solo. Por estes motivos adquiriu gran relevancia a loita biolóxica.

Enténdese por loita biolóxica a utilización de organismos ou métodos non químicos para acabar con organismos que prexudican a outros seres vivos beneficiosos ou economicamente rendibles para a especie humana.